SOHBET VE VAAZ

Köşe Yazarı / Nihat Zuhuri

Hz.Resuli Ekrem efendimiz din nasihatle kâimdir diye buyurmuşlardır. Tasavvufta salikler sohbet ve zikirle yetişir ve kemale ererler Muhiddin Arab-i Hz.leri bu konuda şunları bizlere vaaz etmiş. Allah bize ve sizlere ruh güzelliği ve iyi düşünce yaşamı versin . Hz.Allah buyurur : “ Ve zekkirhum bi eyyamillah” ve onlara Allah’ın ( geçmiş kavimlerin başına getirdiği felaket ) günlerini hatırlat.( İbrahim suresi Ayet 5)
     Yine Hz. Mevlâ Resulüne ( öğüt) hakkında şöyle buyurdu. “KUL İNNEMA EİZUKUM Bİ VAHİDETİN” (Habibim ) onlara deki :“size tek bir öğüt vereceğim” (sebe suresi ayet 46)
      “İnkâr edenler, kendilerine o saat ansızın gelinceye yahut da (kendileri için hayır yönünden ) kısır bir günün azabı gelinceye kadar,onun Kur’anın hakkında hep şüphe içindedirler.” (Hac suresi ayet 55) ( bu ayeti kerimede beyan edilen ansızın gelecek olan ölüm veya kıyamet) bu açıklanan ayet gaflette bulunan âlimleri uyarmak ve uygulamayı nasıl yapacaklarını bildirmek için çok büyük bir ibret levhâsıdır.Her insana öğüt verilmez, istekli ve ehli olmaları şarttır.Onun için (bilmediği insanlara vaaz etmek, durumlarını bilmemek demektir.) denildi.Öğüt esnasında bazen sevdirici bazen de korkutucu hükümler ortaya konacaktır.Bunlardan insanlar ders alacaklardır. Geçmişi bilmeyen geleceğini iyi anlayamaz. Dünyadaki günler hadiseler hepsi bir uyarı içindir.
      Cenab-ı Allah gece ile gündüzü meydana getiriyor. Yani gece bitince gündüz , gündüz bitince gece geliyor. Öyle bir an gelecek ki, gün gelecek gecesi gelmeyecek veya gece gelip gündüzü gelmeyecektir. İşte o zaman kıyamet kopacaktır.
      Vaazın yapılış şeklini Allah çizdi ve buyurdu. “(Habibim) sen,Rabbinin yoluna hikmet ve güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et” ( Nahl suresi ayet 125) “Bunun için kendinizi temize çıkarmayın.Çünkü o, kötülükten sakınanı daha iyi bilir.” (Necim suresi )

      Kişi yapacağı işe önceden Allah için niyet ederse niyetine ulaşır. Çünkü Allah kulunun iç arzusuna vakıftır. Bütün sırlar kıyamette ortaya çıkacaktır. Allah’a her yaklaşan hususlara Allah’ın ismi ile başlamak lâzımdır. Şer’an Allah’a yaklaşan şeyler hep Allah’ın ismi anılmakla husule gelebilir. Cenab-ı Hakk kıyamet gününde kullarına niyetlerine göre tecelli buyuracaktır. Hangi niyette ise o niyette zuhur edecektir. “İNNEL AMALU BİN NİYAT” amelleriniz niyetlerinize bağlıdır. (Hadisi şerif)
      Kâinata bakarak Hakkın çeşitli işlerini görerek öğüt almak ve ibret sahibi olmak bir nevi vaaz dinlemiş sayılmaktadır. Bu durumları gören kişi,hemen Allah’a ve Resülullah’a itaat etmesi ve görevini böylece yerine getirmesi lazımdır.
       Böylece hem Allah’ın kitabına ve hem de Resülullah’ın sünnetine bağlanmış olacaktır. Nitekim sahabeye şöyle demiştir; “Sizi ben döşek üzerine uzanır görüyorum. Her biriniz Kur’an okuyunuz veya dinleyiniz, çünkü Kur’an Allah ile kul arasında bir tercümandır.” (Müslim)
      “Ey Muhammed! Deki : “Kur’anı ,Ruhul-Kudüs (Cebrail) inananların inançlarını sağlamlaştırmak, Müslümanlara doğru yolu göstermek ve onlara bir müjde olmak üzere Hak olarak indirdi.” (nahl suresi 102”)
        Allah’ın velileri sohbetler dinlemişler, o sohbetler sayesinde kemâle gelip Allah dostları ünvanını almışlardır. Kendileri de bu yolda vazife almışlar ve sohbet (vaaz) yolunu devam ettirmişlerdir. Bu kıyamete kadar inşaallah devam edecektir.
        Mansur bin ammar-ı öldükten sonra bir çokları rüyasında gördüler, o insanlara senelerce vaaz etmişti. Ey Mansur sen bu mertebeye güzel sözlerin ve vaazlarınla mı eriştin diye sordular. O da cevaben benim meclisimde bulunan kişilerin yalvarış ve yakarışlarının sayesinde bu mertebeye ulaşmış oldum.dedi.
       Cenab-ı Hakk bize ezeli ve hakiki iradesiyle bizlere hem ihsan ediyor ve hem de gerektiğinde cezalandırıyor. Allah’a ibadet etmek bizim üzerimize borçtur. İlahi bir haktır. Çünkü Allah bizden mutlak suretle ibadet istiyor. Nasıl ki birimiz diğerimizden bir hak talep ederiz . Allah’u teala’da bizden hakkını istiyor. Resülullah “ya Muaz kullarının üzerinde Allah’ın Hakkı nedir? Bilir misin? Buyurdu. Muaz hazretleride “Allah ve Resulü bilir.” Bunun üzerine Peygamberimiz “Allah’ın Hakkı kullarının kendine ibadet etmeleri, kendine ortak koşmamalarıdır.” Kulların Allah’tan bekledikleri şirkin gayrısın dan kendilerine azab etmemesidir.
        

                                               Hak şerleri hayr eyler
                                               Zannetme ki gayr eyler
                                               Arif onu seyr eyler
                                               Görelim Mevla neyler
                                               Neylerse güzel eyler
                                                                           İbrahim Hakkı Erzurumi
                                                                                     
                                                                          Abdi Aciz Nihad Zuhuri

Yazarın Diğer Yazıları